Chowacz czterozębny (Ceutorrhynchus quadridens Panz.)

Przynależność systematyczna: rząd – chrząszcze (Coleoptera), rodzina – ryjkowcowate (Curculionidae)

Rośliny żywicielskie. Warzywa kapustne oraz inne rośliny krzyżowe, także dziko rosnące.

Rodzaj i wielkość wyrządzanych szkód. Chrząszcze wygryzają otwory w tkance, oraz ogonków liściowych, wyjadając miękisz. Larwy drążą chodniki w ogonku liściowym, łodydze i szyjce korzeniowej roślin. Łodygi stają się łamliwe przeważnie w miejscu wyrastania dolnych liści. Chowacz czterozębny jest szczególnie niebezpieczny na rozsadnikach polowych kapust głowiastych i kapusty brukselskiej w okresie, kiedy rośliny znajdują się w fazie 4-8 liści. Na plantacjach nasiennych, oprócz zamierania liści, można zauważyć więdnięcie pędów kwiatowych lub przed przedwczesne dojrzewanie nasion. Opanowane rośliny często nie wykształcają nasion. Żerowanie larw na pędach nasiennych może zmniejszyć plon o 50%.

Występowanie. Europa, Ameryka Północna, Azja (Kaukaz i Kazachstan), północna Afryka. W Polsce jest to najliczniejszy gatunek chowaczy.

Morfologia. Chrząszcz, długości 2,6-3,2 mm, ma ciało czarne, z szarozielonym odcieniem, pokryte żółtawymi łuskami oraz rdzawymi, krótkimi szczecinkami. Na stronie grzbietowej, na styku przedplecza i pokryw skrzydeł występuje biała plamka. Nasada goleni i stopy są czerwonobrunatne. Jajo, długości 0,4-0,6 mm, jest białe, błyszczące, owalne. Larwa długości około 4 mm, łukowato wygięta, beznoga, biała z jasnobrązową głową. Poczwarka kształtu romboidalnego, biała, długości 1 – 4 mm.

Biologia. Zimują chrząszcze w ściółce liściastej lub iglastej, oraz w glebie na głębokości do 8 cm. Wiosna (kwiecień), kiedy temperatura gleby osiągnie 4-5°C, a powietrza 15°C, następuje przerwanie zimowej diapauzy. Okres największej aktywności chrząszczy przypada na kwiecień, maj i początek czerwca. Później chrząszcze stopniowo wymierają. Samice składają jaja, w liczbie 3-4, na spodniej stronie ogonków liściowych lub głównego nerwu dolnych liści. Są one składane w dołki uprzednio wywiercone ryjkiem samicy. Po zasklepieniu się tkanki, miejsce złożenia jaj jest lekko nabrzmiałe. Okres składania jaj trwa zwykle 2-3 miesiące. Rozwój jaja trwa przeciętnie 4-6 dni. Larwy rozwijają się w okresie 20 – 30 dni. Dojrzałe larwy wygryzają otwór wyjściowy u nasady liści i opuszczają się do gleby, gdzie następuje przepoczwarczenie w uprzednio zrobionej kolebce ziemnej. Po 1-2 tygodniach, tj. od połowy czerwca i w lipcu pojawiają się chrząszcze nowego pokolenia, które po krótkim okresie żerowania odlatują na miejsce zimowania. W roku występuje jedno pokolenie.