Zgorzel siewek i rozsady.

Począwszy od kiełkowania nasion do 2-3 tygodni po wschodach wszystkie rośliny bardzo łatwo ulegają porażeniu prze liczne patogeniczne grzyby glebowe, oraz patogeny przenoszone z zakażonymi nasionami. Są to głównie grzyby polifagiczne, chociaż także i patogeny specyficzne dla poszczególnych warzyw i wywołujące określone choroby w innych fazach wzrostu. Jest to w istocie bardzo złożony zespół chorób o zbliżonych objawach. Te różnorodne patogeny łączy w jeden kompleks chorobowy wzmożona zdolność do porażenia roślin we wczesnych fazach wzrostu, kiedy są one najbardziej wrażliwe zarówno na patogeny jak i nawet krótkotrwale niekorzystne warunki środowiska. Siewki są bardzo często porażone jednocześnie przez kilka patogenów co utrudnia nawet laboratoryjną diagnozę.

Występowanie. Nie ma gleby uprawnej zupełnie wolnej od grzybów zdolnych porazić siewki większości roślin i nie ma zasiewów całkowicie wolnych od tych chorób.

Objawy i szkodliwość. Część kiełków brunatnieje lub czernieje i zamiera jeszcze przed wschodami (tzw. zgorzel przedwschodowa). Po wschodach na przyziemnej i podziemnej części podliścieniowej i na korzeniach powstają brunatne, szkliste, czasem błyszczące plamki, a następnie począwszy od tych miejsc siewki szybko przewężają się, przewracają i zamierają, często nim zdążą zżółknąć liścienie. Siewki zamierają najczęściej placami, które szybko rozszerzają się w warunkach nadmiernej wilgotności podłoża. Przy słabym porażeniu część siewek ma tylko brunatne plamki na częściach podziemnych. Takie rośliny łatwo zamierają wkrótce po pikowaniu lub rosną nierówno i część z nich może zamierać w dalszych fazach wzrostu. Jest to najpospolitszy kompleks chorób stale zagrażających każdej uprawie. W razie zakażenia nasion, ziemi lub niekorzystnych dla wschodów warunkach (zlewność i nadmierna wilgotność gleby, ochłodzenia) może nastąpić silne przerzedzenie wschodów lub zupełne zniszczenie zasiewów. Siewki nawet z najmniejszymi plamkami nie nadają się do dalszej produkcji rozsady

Patogeny i ich rozwój. Wśród patogenów- sprawców zgorzeli siewek wielu roślin dominują różne polifagi z rodzaju Pythium i Fusarium, oraz gatunki Thanatephorus cucumeris- stadium niedoskonałe Rhizoctonia solani, oraz Botryotinia fuckeliana- stadium niedoskonałe Botrytis cinerea. W mniejszym stopniu lub lokalnie na niektórych roślinach znaczny udział w tym zespole mają glebowe gatunki z rodzaju Phytophthora, Thiielaviopsis basicola, Cylindrocarpon radicicola i często zarażające nasiona gatunki z rodzaju Alternaria. Gatunki z rodzaju Pythium stanowią pospolity składnik saprofitycznej mikroflory wszystkich gleb, szczególnie okresowo nadmiernie wilgotnych. W warunkach niekorzystnych dla wschodów, przy nadmiernej wilgotności podłoża, większość spośród ponad 30 gatunków może porażać siewki i drobne korzenie. Przez wiele lat grzyby te mogą przeżyć w suchej ziemi w formie generatywnych zarodników przetrwanych – oospor lub przez miesiące w formie grzybni, sporangiów i chlamidospor (wegetatywne zarodniki wewnątrz grzybni). Oospory i inne zarodniki kiełkują szybko w wodzie glebowej i w ciągu kilku lub kilkunastu godzin tworzą płytki infekujące rośliny po upływie następnych paru godzin, a już po 1-1,5 doby w porażonych tkankach tworzą się liczne oospory zdolne przetrwać lata. Najpowszechniejszymi patogenami z tej grupy w naszych warunkach są: Pythium ultimum- gatunek o małych wymaganiach cieplnych, oraz ciepłolubne P. aphanidermatum i P. irregulare. Pythium debaryanum,  któremu tradycyjnie przypisywano większe znaczenie, jest w rzeczywistości rzadki. Gatunki z rodzaju Fusarium należącego do klasy Hyhomycetes, są obok Pythium chyba najpospolitszymi grzybami gleb uprawnych. Spośród wielu gatunków zebranych w kilku sekcjach zgorzel siewek wywołują najczęściej F. avenaceum, F. sambucinum, F. solani i F. oxysporum. Grzyby te stanowią zwykle jeden z najważniejszych i pospolitych składników patogenicznej mikroflory nasion. W obrębie gatunków z rodzaju Fusarium występuje duża różnorodność pod względem patogeniczności dla roślin, znane są także liczne szczepy saprofityczne. Gatunki z rodzaju Phytophthora, z rodziny Pythiaceae, mają bardzo zbliżone wymagania i rozwój do Phytium spp., występują jednak rzadziej. Znaczna część z nich jest rozdzielno plechowa i ze względu na rzadkość  jednej z plech nie tworzy generatywnych zarodników- oospor. Sprawcami zgorzeli siewek warzyw są często P. drechsleri, P. nicotianeae, P. parasitica, P. cryptogea i P. cactorum. Dwa pierwsze gatunki są wyraźnie ciepłolubne.

Zwalczanie zgorzeli. W uprawie polowej, wobec powszechności tych patogenów, decydujące znaczenie w ograniczeniu zgorzeli ma stworzenie korzystnych warunków do szybkich wschodów oraz zaprawianie roślin. Ze względu na różnorodność patogenów najkorzystniejsze jest stosowanie mieszanin środków zapobiegawczych.