Kiła kapusty |
Kiła kapusty. Patogen. Chorobe wywołuje grzyb Plasmodiophora brassicae Wor. Zaliczany do klasy Plasmodiophoromycetes, rzędu Plasmodiophorales. Rośliny żywicielskie. Rośliny kapustne, rzepkowate, oraz niektóre chwasty z rodziny krzyżowych. Występowanie. We wszystkich rejonach uprawy roślin żywicielskich, szczególnie na glebach kwaśnych i podmokłych. Są dowody, że występuje też w naturalnych środowiskach, wykryto tą chorobę w Polsce na roślinności łąkowej, na glebie torfowej. Objawy i szkodliwość. Na korzeniach powstają zgrubienia, które w miarę wzrostu roślin przybierają postać wydłużonych narośli. Występują one na korzeniu głównym lub różnych strefach korzeni bocznych, w zależności od miejsca i czasu zakażenia. Porażone korzenie często przybierają postać zrośniętej narośli o nieregularnym kształcie. W sporadycznych przypadkach zgrubienia występują na łodydze i ogonkach liści. Rośliny silnie porażone są zahamowane we wzroście, więdną i powoli usychają. Rozwój. Pierwotnym źródłem choroby jest gleba zakażona zarodnikami przetrwalnikowymi grzyba, które uwalniają się z narośli w końcowej fazie wegetacji porażonych roślin lub po ich zbiorze, w wyniku rozkładu (gnicia) korzeni przez saprofityczne mikroorganizmy glebowe. Na pobudzenie zarodników do kiełkowania wpływa kilka czynników, wśród których do najważniejszych zalicza się podwyższoną wilgotność gleby, temperaturę 18 -20°C (optymalna), kwaśny odczyn roztworu glebowego, oraz obecność w tym roztworze specyficznych substancji wydzielanych przez korzenie roślin żywicielskich. Podczas kiełkowania zarodnika przetrwalnikowego powstaje nieobłoniony, ameboidalny zarodnik pływkowy, który przenika do rośliny żywicielskiej przez mikroszczeliny błony komórkowej włośnika, a sporadycznie także przez zranienia korzeni, łodyg, bądź też ogonków liściowych. W ciągu następnych kilku dni trwa dość skomplikowany proces rozmnażania się grzyba w zakażonych komórkach. Pod wpływem substancji wzrostowych wydzielanych przez patogena następuje wzmożony wzrost i podział zakażonych komórek, a jednocześnie ciągłe rozmnażanie się grzyba. W efekcie powstają lokalne zgrubienia (narośla), których komórki są wypełnione zarodnikami przetrwalnikowymi. Zarodniki te zachowują w glebie żywotność przez kilka lat. Żywotność grzyba w glebach kwaśnych jest skrócona do około 3 lat, ponieważ w takim środowisku zarodniki dynamiczniej kiełkują. Natomiast w glebach o odczynie zasadowym proces kiełkowania jest zahamowany, wskutek czego żywotność wielu zarodników przedłuża się do 7- 10 lat. Zakażenie roślin na glebach zasadowych jest następstwem wydzielania przez korzenie dwutlenku węgla, który w połączeniu z wodą daje kwas węglowy, zakwaszający roztwór glebowy w bezpośrednim sąsiedztwie korzeni. Procesowi temu sprzyjają krótkotrwałe opady deszczu. Zwalczanie. Podstawową metodą ograniczenia choroby jest produkcja zdrowej rozsady. Plantacje roślin kapustnych należy lokalizować na polach niezakażonych, a jeżeli w gospodarstwie nie ma takiej możliwości, to stosować 4-5 letnie przerwy w uprawie, w połączeniu z wapnowaniem jesienią, bezpośrednio przed uprawą tych roślin. Intensywne niszczenie chwastów z rodziny krzyżowych jest warunkiem obniżenia stopnia zakażenia gleby w przerwach uprawy roślin kapustnych i rzepowatych. Kiłę kapusty możemy też zwalczać metodami chemicznymi. |