Pochodzenie kapusty brukselskiej jest niejasne, niektórzy badacze uważają , że pochodzi od kapusty włoskiej, inni że od głowiastej. Są też tacy którzy uważają , że jest to krzyżówka kapusty głowiastej z jarmużem. Pierwsze wzmianki o kapuście brukselskiej, pojawiają się w literaturze francuskiej w XV i XVI wieku, ale przypuszcza się, że była znana już w XIII wieku w Belgii. Nazwa kapusta brukselska przyjęła się dopiero w XIX wieku.

Kapusta brukselska jest roślina dwuletnią, o silnym głęboko się gającym systemie korzeniowym. W pierwszym roku wzrostu wytwarza gruby, silnie ulistniony pęd, którego wysokość w zależności od odmiany, warunków i stosowanej rozstawy wynosi od 50-100 cm. Rozróżnia się odmiany wysokie, średnio wysokie i niskie. Ponieważ odmiany karłowe są wcześniejsze i plenniejsze, a również równomiernie zawiązują główki, są one dzisiaj bardziej pożądane do jednorazowego mechanicznego zbioru. Pąk wierzchołkowy pędu głównego jest otwarty, wyrastające z niego liście tworzą luźna rozetę. Z kątów liści, ułożonych spiralnie na pędzie głównym, wyrastają silnie ulistnione, skrócone pędy boczne, zakończone skróconym pąkiem szczytowym. Są to tzw. „główki”, których budowa jest zupełnie podobna do główek kapusty głowiastej, lecz ich średnica wynosi najczęściej 2-4 cm, a nie więcej niż 5-6 cm. Liczba główek w pędzie jest cechą odmianową i wynosi średnio 40-60 sztuk, zależy ona od wysokości rośliny i odległości główek na pędzie. Ilość główek u odmian najplenniejszych może sięgać nawet 100 sztuk. Częścią jadalną kapusty brukselskiej są główki, które zawierają więcej białka i witamin niż u kapusty białej. Wysoka wartość odżywcza tego gatunku oraz doskonałe zachowanie wszystkich walorów w tym smakowych po zamrożeniu spowodowały zainteresowanie konsumentów w Polsce. Liście kapusty brukselskiej są wydłużone, często lirowato-łyżkowate, pofałdowane silniej niż u kapusty głowiastej, jasno lub sinozielone. W drugim roku wegetacji z wierzchołka pędu głównego i z pędów bocznych wyrastają pędy kwiatostanowe. Kwiaty, owoce (łuszczyna) i nasiona są zbudowane jak u wszystkich warzyw kapustnych.